Rechten voor arrangeurs: kan het niet eenvoudiger?

Wanneer een arrangeur een nummer hoort en hij/zij wil dit arrangeren en eventueel daarna uitgeven (ja, dat zijn twee verschillende factoren waar rekening mee gehouden moet worden), zijn er verschillende stappen die genomen moeten worden. Dit is vaak een wirwar van connecties van vertegenwoordigers die achterhaald moeten worden en kost vaak een hoop tijd en ergernis.

Om een beetje inzicht te geven in hoe het werkt om als arrangeur rechten aan te vragen voor een popnummer hier een post. Om het iets duidelijker en inzichtelijker te maken, heb ik ook even de moeite genomen om een schema toe te voegen.

Hieronder volgen vier cases. 4 artiesten hebben over de hele wereld gescoord met elk hun eigen hit. Iedereen denkt dat je dan de artiest of de organisatie die hun vertegenwoordigt gewoon benadert, maar de realiteit ligt een stuk gecompliceerder.

Eerst even een algemene opmerking vooraf:

Ik schrijf hieronder uit mijn eigen ervaring in mijn tocht naar de printrechten. Het kan zijn dat de realiteit nog veel gekkere situaties heeft opgeleverd. Mocht jij zo’n ervaring hebben, dan roep ik je op om het te delen in een reactie onder dit bericht.

Als je als arrangeur een nummer wilt gaan arrangeren, moet je eigenlijk eerst de toestemming krijgen om het nummer ook daadwerkelijk te mogen arrangeren. Hiervoor moet je al betalen. Je hebt dan nog geen noot op papier staan. Uit ervaring weet ik dat het andersom ook werkt. Ik schreef altijd eerst het arrangement en wanneer ik de printrechten kreeg, stond ook een ‘permission fee’ op mijn factuur vermeld naast het bedrag dat afgesproken was om het te mogen uitgeven.

Tip: houd het schema bij de hand. Dan kun je de gang van zaken volgen. 😉

Je kunt het hier downloaden (rechter muisknop en dan ‘opslaan als…’)

CASE 1: De meest eenvoudige situatie

Als arrangeur wil je een nummer arrangeren van ARTIEST A, namelijk Popsong 1. Je weet dat de artiest wordt vertegenwoordigd door het bedrijf SONY ATV. Je benaderd SONY ATV met de vraag of je Popsong 1 mag arrangeren. Wanneer geen toestemming wordt verleend, houdt het al snel op. Wanneer je wel toestemming krijgt ga je hard aan het werk. Je maakt het arrangement af, stuurt het ter beoordeling op naar SONY ATV met de aanvraag voor printrechten. Je krijgt de rechten en je kunt gaan verkopen. KLAAR!

CASE 2: Samenwerkingsverband

Popsong 2 is ook erg leuk. Willen we ook arrangeren. Dit nummer is een samenwerking tussen twee mensen van twee verschillende groepen (neem bijvoorbeeld ‘Bløf’ en de ‘Counting Crows’ met het nummer ‘Holiday in Spain’). Als arrangeur vraag je dan bijvoorbeeld bij EMI om de rechten. Laten we stellen dat ze ‘ja’ zeggen, maar dat ze niet 100% kunnen geven. Ze bezitten alleen het deel van ARTIEST B2 (75%). Je wordt dan door hen doorverwezen naar SONY ATV. Zij beheren de rechten van ARTIEST B1 op dit nummer (25%). Wanneer ook zij goedkeuring verlenen kun je aan de slag.

CASE 3: Subdivisie

ARTIEST D heeft een paar supernummers op zijn naam staan en 1 daarvan is Popsong 4. Je weet inmiddels dat BEDRIJFJE Y de vertegenwoordiger is van de rechten van deze artiest en benadert ze. Ze zeggen dan dat ze hier niet over kunnen beslissen en dat je bij EMI moet zijn, omdat zij een subdivisie zijn van EMI. Je gaat naar EMI om het verder af te handelen.

CASE 4: Hallo kast, waar is de muur?

Het wordt vervelender wanneer niemand weet waar je het moet halen. Bij ARTIEST C zit je in een lastige situatie. Je wilt Popsong 3 graag op de markt brengen. Je benadert BEDRIJFJE X omdat je weet dat zij de rechten vertegenwoordigen van ARTIEST C. Degene die je spreekt weet van niets en stuurt je door naar BEDRIJFJE Y, omdat hij denkt dat de rechten daar nu onder vallen. BEDRIJFJE Y zegt te weten dat SONY ATV de hoofdvertegenwoordiger is en dat je de aanvraag bij hen neer moet leggen. Bij SONY ATV word je verteld dat deze artiest niet door hen wordt vertegenwoordigd.

Hier breekt dan mijn klomp. De artiest is dus nergens vertegenwoordigd. Iemand moet hier een fout hebben gemaakt. BEDRIJFJE X maar weer benaderen. Nu spreek je iemand anders die wel wat weet. Hij vertelt je dat al die tijd bij EMI had moeten zijn. Je doet dit en het is binnen mum van tijd gepiept.

In deze cases heb ik een beetje proberen te schetsen hoe onoverzichtelijk het soms is. In het ‘echte leven’ is het nog onoverzichtelijker vanwege het feit dat er niet twee grote spelers zijn, maar veel meer (denk bijvoorbeeld aan de bekende namen als Hal Leonard,, Sony ATV en EMI, maar ook aan de onbekendere Faber Music en het grote Music Sales).

En stel je eens voor dat vijf artiesten in dit voorbeeld samen een project zouden doen en ze zouden evenveel aandeel in het project hebben (20%), en elke artiest wordt vertegenwoordigd bij een andere maatschappij. Oh help, IK ZOU ER NIET AAN MOETEN DENKEN OM DAT ALLEMAAL TE MOETEN GAAN REGELEN!

Ik heb het trouwens ook nog niet eens over de factor ‘tijd’ gehad. Wanneer je rechten wilt gaan aanvragen, hou er dan rekening mee dat je per stap tussen de 3 tot (in het extreemste geval) 24 weken (half jaar). Maak je geen illusies: je bent niet belangrijk voor zo’n grote maatschappij. Mail ze een keer als het wat langer duurt; je wordt nog weleens vergeten. Hopelijk komt er een tijd dat alles op 1 plaats geregeld zou kunnen worden. Oók voor de kleine arrangeur.