Er wordt wat afgezongen in Nederland… en zingen is goed voor eenieder! Dat is inmiddels wel dik aangetoond. Om alle vocale aspiraties uit te dragen zou een karaoke-bar natuurlijk de gelegenheid bij uitstek zijn, maar in Nederland doen we dat niet zo snel. Dat vinden we een toch beetje raar. In het buitenland, dan wagen we ons wel eens aan een liedje…
Maar in ons plezierige landje sluiten we ons bij voorkeur aan bij een koor. En da’s natuurlijk een heel goed alternatief.
Er zijn naast de ‘klassieke’ koren, die trouwens ooit ‘zangverenigingen’ heetten, heel veel koren die zich bezighouden met de zg. ‘Lichte Muziek’. Overigens een enigszins discutabele term, daar het in feite een Germanisme is (‘Leichte Musik’) en bovendien een simplificatie, want de muziekstijlen die daar onder vallen, zoals de jazz en de pop, zijn in essentie helemaal niet zo ‘leicht’.
Pop- en rockmuziek zijn inmiddels niet meer weg te denken uit de samenleving. Vanaf de jaren ’60 tot heden zijn de belangstelling en beoefening explosief toegenomen. Dit resulteerde niet alleen in een muziekindustrie die jaarlijks miljarden euro’s omzet, maar ook in een grote toename van vocalisten, bandjes en… popkoren! Maar popmuziek en zangverenigingen… is dat nou wel zo’n overtuigende combi?
Piano versus mp3’s
Pop en rock zijn in de basis energieke, expressieve muziekstijlen. Volume en kracht zijn een belangrijk onderdeel van de zeggingskracht. Er zijn echter veel popkoren die zich alleen door een pianist laten begeleiden.
Bij een ‘klassiek’ koor weten we eigenlijk niet beter. Daar is ’t geëigend. Maar bij een popkoor worden vele songs pijnlijk tekort gedaan met slechts een piano-begeleiding, hoe goed ook gespeeld.
Een pianobegeleiding kan prima volstaan bij een ballad, maar bij een stevig rock- of popstuk is het toch een soort van behelpen. Een popsong moet knallen, energie genereren en distribueren. Dat is de aard van popmuziek.
Met een band of met een goedgemaakte mp3-begeleiding kom je al veel dichter bij de oorspronkelijke kracht en bedoeling van de popmuziek. De veel gehoorde klacht dat een mp3-begeleiding strak en statisch zou zijn en dat het de dynamiek van het koor afvlakt kan ik niet beamen. Een goede dirigent weet juist van de intrinsieke dynamiek van de mp3, gecombineerd met het arrangement, een artistiek en creatief gebruik te maken.
Kleding
Pop en mode hebben altijd een connectie gekend. Pop en rocksterren zijn vaak mode-trendsetters. De kleding bij popkoren is echter vaak uniform en niet altijd modieus of sprankelend. Ook een klassieke erfenis. Waarom nemen vele popkoren deze traditie zomaar over? Allemaal een roze, rood of blauw bloesje met een sjaaltje aan is misschien wel een uniform, maar heeft toch weinig met popmuziek te maken?
En dan de onvermijdelijke blauwe spijkerbroek! Een spijkerbroek lijkt rock, maar dan moet je er wel eerst iets creatiefs mee doen! Scheuren erin, verf erop of patches erop naaien.
Ooit gaven de Les Humphries Singers en Michael Fugain et le Big Bazar leuke voorbeelden van kleurige zangcollectieven. Het zag er vrolijk en ongedwongen uit. Ja, zult u zeggen, dat was toch in de jaren ’70? Zeker! Maakt toch niet uit?! Waarom zou dat nu niet meer mogen of kunnen?
Blending
‘Sound’ is eveneens een zeer belangrijk ingrediënt van pop- en rockmuziek. ‘Sound’ is kenmerk, ‘sound’ is zeggingskracht. Ik geloof daarom ook niet dat een klassieke benadering van een koorklank heilzaam is voor de popmuziek. Allemaal dezelfde ‘oh’ of ‘ah’ studeren met eenzelfde mondstand maakt nog geen goede pop- of rocksound.
Het is niet heel waarschijnlijk dat de mannen van bijvoorbeeld The Beach Boys, The Eagles, The Beatles en Crosby, Stills and Nash bezig waren om allemaal dezelfde ‘oh’s’ en ‘ah’s’ te zingen. Deze samenzang-iconen zochten naar iets anders. Die zochten naar ‘blending’, het mixen tot een krachtige sound van hun eigen oorspronkelijke stemmen.
Het creëren van een krachtige sound is een optelsom van verschillende stemmen, niet van gelijke stemmen.
Door goed gebruik van de eigen, natuurlijke stem (goed zangles!), waarbij elke zanger zijn/haar eigen geluid houdt, krijgt een koor een uniek karakter.
Een dirigent zou eigenlijk nooit de natuurlijke stemmen van de koorzangers willen veranderen en ze laten klinken als één stem… bij voorkeur juist niet!
Dirigent
En over de dirigent gesproken: een dirigent heeft bij een popkoor zeer duidelijk een andere functie dan bij een ‘klassiek’ koor. De maat slaan, ok! Maar niet het hele stuk. Tempo bepalen: zeker! Maar niet als er een bandje meespeelt of een mp3 de zangers begeleidt.
Als het koor eenmaal gaat, hoeft een dirigent (net als bij een big band), eigenlijk in principe alleen maar de zangers door de moeilijkere passages heen te helpen: eventuele ritenuto’s, fermates e.d. Ze weten over ’t algemeen heel goed wat ze moeten doen (of laten).
Een dirigent zou wel altijd, eventueel met een rustgevende glimlach, controlerend en observerend aanwezig moeten zijn.
En hoe moeilijk is het om na een handvol repetities een arrangementje uit het hoofd te dirigeren?
Het ziet er toch niet heel swingend uit als de score op de muziekstandaard blijft staan tijdens een optreden?
Coda
In ons land is het onderscheid tussen een ‘zangvereniging’ en een popkoor niet altijd heel goed waar te nemen. Een popkoor hoort niet alleen maar een vlotte uitvoering van een ‘zangvereniging’ te zijn.
De essentie van pop-/rockmuziek is durf en explosieve zeggingskracht. Dat moet een popkoor uitdragen, niet alleen in kleding, presentatie, maar vooral in sound… niet zingen als nonnen, maar bulderen als kanonnen…!
een rock koor is een extreem tegengestelde tegenstelling,wat zoetgevoisde stemmetjes met een pingelaar als begeleiding,kan nooit tegen gierende gitaren een zich hees schreeuwende halfgod op.
de wat afgezaagde beatle deuntjes lenen zich echter wel voor een koortje,maar dat kan men dan ook moeilijk rock muziek noemen,mijn opa vond het toen al ouwe lullen muziek,vooral als hij een plaat van de rolling stone s opzette