Af en toe komen er in het korenveld van menselijke bezigheden hogere of anderszins opvallende exemplaren omhoog die ons verrassen en verbazen. In het voetbalveld heten ze Pélé, Maradonna, Cruyff of Messi; in het zangveld heten ze Caruso, Gigli, Callas of Pavarotti; in de dichtersveld heten ze Shakespeare, Milton, Dickinson of Whitman (of je eigen favoriete lijstje). Zo heeft elke tak van menselijke expressie en expertise zijn geniale exponenten.
Direct Schieten
Vorige week zat ik tv te kijken toen Messi een doelpunt maakte, waarbij ik in verbazing uitriep: “kijk eens: hij schiet ‘m er gewoon ín!!”. Hier moet ik even duidelijk maken wat daar zo bijzonder aan was: de onopvallende, middelmatige en best wel aardig spelende voetballers verraden aan hun tegenstanders wat ze gaan doen omdat ze bijvoorbeeld eerst hun been achterwaarts bewegen voordat ze gaan schieten. Dat doet Messi niet: hij schiet gewoon direct.
Zingen En Rituelen
Dat zette me aan het denken over zingen. In mijn praktijk als zangleraar en zangstudent heb ik vaak gemerkt dat zingers eerst door een langer of korter ritueel gaan van wat ze dachten dat nodig was om te zingen: ze halen diep adem, ze zetten zich schrap, ze trekken hun hoofd en gezicht in allerlei zangbevorderende standen, ze bewegen hun bovenlijf of armen wel of niet naar bepaalde plaatsen, ze vouwen hun handen wel of niet etcetera.
Kan zingen zonder? Ja, ja, ja, ja, ja. Echt waar. Probeer maar eens. Verras jezelf en je programmering door onverwacht en onbedacht te zingen. Gewoon zonder poespas: boe! Op momenten dat je de hele rimram aan conditioneringen omzeilt.
Moet je dan niet eerst ademhalen?
Nee. Je hebt altijd adem. Verklein op z’n minst de helft van je standaardrepertoire aan voorbereidende schermutselingen als oefening in spontaniteit. Leid jezelf af met onvoorspelbare bewegingen van je armen of je hoofd. Je zult dan misschien merken dat je stem houdt van spontaniteit en dat je ziel opveert van het effect: “hoor eens, hij/zij zíngt gewoon”
Succes!
Hallo Ton,
Leuk artikel. Ik ben namelijk ook een grote bewonderaar van Lionel Messi, hoewel ik absoluut geen voetballiefhebber ben.
Maar ongecompliceerd, schijnbaar moeiteloos een actie verrichten, of het nu voetballen, pianospelen of zingen is, is een aanleg. Het direct omzeilen van het bewustzijn/de ratio, waardoor er direct en ‘zuiver’ een handeling gepleegd kan worden, is vrij moeilijk aan te leren. Je kunt dat wel trainen, maar dat kost heel wat tijd en inspanning. Naar mijn weten is alleen het zen-boeddhisme met dit soort zaken bezig (en goed muziek-/ dramaonderwijs).
Lex Hakker
(componist/arrangeur/dirigent)
Loslaten van technisch zingen kan alleen maar als je al wel een zekere zangtechniek onder de knie hebt. Het werkt niet bij de gemiddelde ‘luie’ amateurzanger.
Bovendien zul je een stuk eerst met aandacht voor detail ingestudeerd en geoefend moeten hebben. Als dat ingesleten is, zoals bijvoorbeeld plaats van ademhalen, kun je je hoofd loslaten en meer op je muzikale gevoel gaan zingen.