Voor dirigenten met een opleiding Koordirectie zal dit gesneden koek zijn. Voor de amateurdirigent of dirigent zonder een dergelijke opleiding is het vaak een onbekend fenomeen. Of, nou ja, onbekend…je kent het vaak wel, maar niet bewust: de diftong.
De Difwat?
…de diftong. Een diftong is een tweeklank. In het Nederlands komen over het algemeen maar drie tweeklanken voor. Een taal als het Spaans schijnt geen enkele diftong te bevatten. Het Fries en Fins juist meer dan tien.
Ik hoor je trouwens wel denken: ‘Wat moet ik daar nou weer mee?’ Heel simpel: wanneer je als koordirigent je zangers hierop kan laten focussen, krijg je de klanken van een woord extreem gelijk.
Neem nou als voorbeeld het simpele woordje ‘ik’ in het Engels: ‘I’. Dit woord heeft een diftong in zich (aa-ie). Wanneer je zangers dit extreem strak en gelijk zouden ’timen’, wordt het geheel een prachtig iets om naar te luisteren.
Wat je eigenlijk de volgende repetitie zou moeten doen…
…zelf heel goed luisteren naar de verschillende diftongen in elk woord dat je tegenkomt. Je pakt hier een zin uit en je laat je zangers dit ritmisch spreken met als opdracht dat ze de diftongen gelijk moeten krijgen.
Dit gaat ze pas echt goed lukken wanneer je ze hun ogen dicht laat doen tijdens deze oefening. Op deze manier gaan hun oren nog meer open (een logisch gevolg van het uitschakelen van één zingtuig; dan wordt een ander zintuig nóg actiever).
Wees niet te snel tevreden met de plaatsing van de diftong
Je zangers vinden het vaak erg leuk wanneer je iets dieper ingaat op dit soort materie. Zeker wanneer ze merken dat het echt resultaat oplevert. In dit geval kan de intonatie van je koor enorm verbeterd worden, puur omdat ze zich focussen op het gelijk krijgen van de diftongen.
Sommige groepen kicken enorm op dit soort ‘gefreak’ van de dirigent: maak daar gebruik van. Mocht je een minder ambitieus clubje hebben, doe deze oefening dan toch maar zorg ervoor dat je jezelf er niet in verliest. Het kan ook werken als een soort openbaring voor de mensen die nog nooit zo geluisterd hebben naar hun medezangers.
Voor wat meer informatie over welke diftongen er in het Nederlands zijn, kun je hier een artikel hierover vinden op Wikipedia.
Nu Jij!
Wat zijn jouw ervaringen? Merk je verschil wanneer je je focust op de diftong in woorden? Laat hieronder een reactie achter. Ik ben benieuwd!
Over intonatie in een koor valt veel te zeggen. Luisteren naar anderen en jezelf is n must. Met de ogen dicht zingen gaat hard! Specifiek laat ik mn zangers vaak de tekst in t juiste ritme reciteren op 1 toon. Dat doe ik op de laagste toon van de te zingen lijn maar ook de hoogste! Hilariteit is t gevolg maar daarna “weten” ze welke ademactiviteit er nodig is om deze lijn te kunnen zingen.
Daarnaast leer ik ze ook de (slot)medeklinkers op toon te maken of te denken. Probeer maar ns uit met het woord Amen op 1 toon te zingen. Ze horen dan zo goed wat zakken is!
En dan aan het eind van de regel doorsturen van de klank, er niet op eindigen, pas erna.
Diphtongen zijn geweldige fenomenen.. Inderdaad de precieze timing is essentieel: denk aan t woord Dio.. Geaccentueerde i en n gesteunde ô die op spanning blijft tijdens het stoppen van de klank.
Leuk!!
Leuk stukje, mooi om op zo’n detail te laten luisteren. Er valt vaak ook veel winst te behalen (ook qua intonatie) met de exacte klinkers. Zo wordt het Engelse “I” vaak uitgesproken zoals jij het noemt met AA-IE, maar moet mijns inziens het à-ì zijn (de a van bad, en i van kip) of a-é. Zo onstaan er ook verschillende klanken en intonaties bij de “oe”, die per taal verschilt (Du/Fr/It: Jour, Gut, Luna).