Duidelijk Dirigeren: Werk Aan Je Tikpunt

Waarom staat er een dirigent voor een koor? Een dirigent is er in eerste instantie voor houvast voor de zangers en om deze bij elkaar te houden. Dit ‘bij elkaar houden’ kun je opvatten in de meest letterlijke zin van het woord, maar je kunt het ook interpreteren in de muzikale zin van het woord (dus dat bijvoorbeeld de ene zanger niet sneller gaat zingen dan zijn buurman).

De dirigent heeft daar een prachtig instrument voor: zijn armen en handen. Maar toch komt het vaak voor dat dirigenten niet duidelijk zijn in hun slagtechniek. Dit komt omdat er vaak een amateurdirigent voor een koor staat.

Koren hebben het over het algemeen moeite met het vinden van een dirigent. Je kunt wel spreken van een bedreigde soort, in ieder geval bij koren in de lichte muziek (pop en jazz), waar we zuinig op moeten zijn.

De basis van het dirigeren zit ‘m niet in het zwaaien met die armen of het technisch perfect kunnen slaan van de verschillende maatsoorten. Nee! De basis, de essentie, zit ‘m in het tikpunt!

Het tikpunt is een punt in de slag waarop een beweging ‘opveert’ en een andere richting ingaat. De richting kan de tegenovergestelde zijn van de voorgaande slag, maar ook een nieuwe richting. Dit tikpunt zorgt ervoor dat er een duidelijk einde zit aan een slag en dat de koorleden dus weten waar de puls zich bevindt. De ideale plek van het tikpunt is op navelhoogte (wanneer je staat).

Wanneer je dit voor jezelf wilt gaan oefenen, neem je een slag van boven naar beneden. Dus gewoon een verticale slag. Doe dit met je rechterhand (de maat slaan doen we normaliter met de rechterhand). Laat daarbij je hand vallen van het hoogste punt (ooghoogte ongeveer) tot het tikpunt (navelhoogte). Wanneer je hand het tikpunt heeft bereikt, moet je eens proberen je hand op te laten veren van het tikpunt.

Vergelijk het maar met een stuiterbal. Wanneer je die laat vallen, stuitert deze ook op van de grond met een beetje nieuwe energie om de volgende stuiter te maken.

Probeer te voorkomen dat je gaat slaan. Hoewel dit onderdeel van dirigeren ook wel ‘de maat slaan’ wordt genoemd, heeft het niks te maken met het echte slaan. Het slaan zorgt voor een stroeve beweging en zal geen muzikale flow stimuleren.

Werk aan het verduidelijken van je tikpunt. Voor de spiegel werkt dit het beste omdat je dan zelf kunt zien hoe anderen je zien. Oefen het elke dag een paar minuten, maar wees er heel bewust mee bezig. Je zult zien dat je jezelf hierdoor nog veel duidelijker kunt maken voor je zangers dan je al was.

Vond je dit artikel interessant? Zou je dan een reactie achter willen laten? Deel je eigen inzichten, mening, oefeningen of methodiek. Er is namelijk nooit één enkele goede manier voor iets. Daar leren we allemaal van!

Alvast enorm bedankt!