Ons aller Wikipedia op internet is een belangrijke en onafhankelijke bron van (feiten)kennis, waar veel mensen klakkeloos op af durven te gaan. Wanneer je dus wilt weten wat de vereisten zijn voor een goede dirigent, naast een gedegen muzikaal inzicht, dan zoek je dat daar gewoon op. En dan lees je:
“Tot de vereisten voor een goede dirigent behoren een ijzeren wil, grote stressbestendigheid, grote algemene cultuurkennis, overredingskracht, verbeelding, en, naast een goede dirigeerslag (al dan niet met dirigeerstok), een uitstekende conditie.”
Wijsheid
Verrijkt met deze kennis kom je al meteen tot wijsheid. Niet omdat je nu het antwoord op je levensvragen hebt, maar omdat je beseft dat vermeerdering van (dit soort) kennis leidt tot vermeerdering van smart. Immers, deze “vereisten” gelden in zijn algemeenheid toch ook voor een wielrenner, een gepokte politicus, een bokser, een geslaagde manager en een fanatieke sporter?
Om met dat laatste te beginnen: wat moet je je voorstellen bij de dirigeersport? Of bij koorpolitiek? Moet je als dirigent inderdaad verbeelding hebben? En moet je aan gewichtheffen of joggen doen voor je conditie?
Op een site die de naam Dirigentenacademie draagt verwacht je dat je op weg wordt geholpen in de richting waarin een goede dirigent moet gaan. Als koordirigent ga je om met muziek en met mensen. Dus het antwoord op wat de vereisten voor een goede dirigent zijn is in algemene zin eenvoudig te geven:
- goed omgaan met de muziek
- goed omgaan met mensen
En ik meen dat die beide aspecten ongeveer even zwaar wegen.
Goede Vragen
Nu roept een antwoord vaak meer vragen op. Vooral dit antwoord. Gelukkig zei Socrates al: door het stellen van goede vragen word je veel wijzer. Dus: om welke muziek gaat het en om wat voor soort mensen? Wat moet je als koordirigent weten, wat moet je kunnen, waar moet je op letten, en wat moet je doen?
In de diverse epistels op deze site vind je vast al (een deel van) de antwoorden. In de toekomst komen er hopelijk nog meer suggesties. En voor de rest is het zoals Jo Estill zegt: practise, practise, practise.
Het Belangrijkste Wat Een Goede Dirigent Moet Weten
Een flink aantal jaren geleden waren we met een club dirigenten bij elkaar aan de voormiddag van een avondconcert van het Oslo Gospel Choir. Hun dirigent (spreek uit Teure Ohs) vertelde ons wat volgens hem het belangrijkste is wat een goede dirigent moet weten, kunnen en doen. We verwachtten een muziektechnische uiteenzetting over slagtechniek, arrangeren, repertoirebehandeling, dieper muzikaal inzicht, of zoiets. De essentie van zijn antwoord was echter: “Be kind to the singers”.
Nu, jaren later, onderschrijf ik zijn opvatting nog sterker dan hij het toen aangaf. Ik vertaal het even naar mijn eigen woorden en ideeën. Je kunt er weliswaar naar streven een uitmuntend musicus te zijn of succes te hebben, maar daarmee realiseer je niet een uitmuntend koor.
Je hebt te maken met zangers. Dat zijn geen instrumenten die jij kunt gebruiken, en evenmin apparaten die precies doen wat jij aangeeft. Het zijn mensen die zich afhankelijk van jou opstellen en hun zingen, vaak een belangrijk stuk van hun levensvervulling, in jouw handen hebben gegeven. Dat maakt hen kwetsbaar.
Heel anders dan een band, een fanfare- of symfonieorkest maakt het instrument van een zanger, de stem, namelijk deel uit van zijn/haar lichaam. Als dirigent krijg je de gelegenheid om daarmee te spelen, het te benutten, er gezamenlijk van te genieten en dat ook nog publiekelijk ten toon te stellen. Dat is voor een zanger een hele intieme aangelegenheid waarmee je als dirigent respectvol moet omgaan.
Persoonlijk Bezit
De stem is een persoonlijk bezit voor elke zanger. Niemand in de wereld heeft die stem. En ze vertrouwen die stem, een belangrijk stuk van hun persoonlijkheid, aan jou toe om – met jouw specifieke muzikale deskundigheid – er iets mee te doen wat geen enkele individuele zanger ooit alleen zal kunnen, namelijk om er, met andere zangers, een harmonisch koor van te maken.
De wetenschap dat de stem zo sterk verweven is met de persoonlijkheid en de afhankelijkheid van jou schept een extra verantwoordelijkheid. Van een goede dirigent mag je verlangen dat hij/zij integer en respectvol met dat vertrouwen en die afhankelijkheid omgaat.
Eigenlijk vind ik dat een betere omschrijving van de vereisten voor een goede dirigent dan wat Wikipedia daarover zegt.
0 comments