27 januari 2013

We herkennen het allemaal wel volgens mij:

Je slaat af. Ongeveer 20 paar ogen staren je vol verwachting aan. Ze schreeuwen allemaal om hetzelfde (‘…zouden we op toon zijn gebleven? Wil je even checken…?’). Je loopt langzaam naar de piano. Een doodse stilte…

Je hand zweeft boven de toetsen en je ziet bij enkele koorleden zweetdruppels ontstaan… Zou het, zou het, zou het? Je slaat het akkoord aan en…..verrek! Een halve toon gezakt.

Intonatie-Discussie

Meteen barst er een discussie los onder je zangers:

‘Hoe kan dat nou?’!

‘…tja, volgens mij gebeurde het bij het tweede couplet. Daar waren we opeens enorm aan het inzakken’.

‘Nou…ik weet het niet, hoor. Daar waren we denk ik nog wel op toon. Het ligt vast aan de ruimte.

‘…en dat lage plafond werkt ook niet mee.’

Waarom Zakt Een Koor?

Het zakken van een koor heeft alles te maken met een te lage intonatie van de zangers. Er hoeft maar 1 zanger te zijn die te laag intoneert. Dit heeft al gelijk invloed op de rest van het koor.

Het kan ook voorkomen dat er op een bepaald moment even een ‘dipje’ ontstaat tijdens de uitvoering van een lied. Je kunt dan gelijk horen dat er iets gebeurt met de intonatie. Onzekerheid kan hier een oorzaak van zijn.

Wat Kan Ik Er Aan Doen?

Er zijn verschillende trucjes om de intonatie te verbeteren. Wat kan helpen is om het intoneren te visualiseren. Een trucje dat ik vaak gebruik, is de vergelijking met het op- en afgaan van een trap.

Wanneer je een trap op- of afloopt, kost het naar boven gaan over het algemeen meer moeite, energie en inspanning dan het dalen. Nu is dat niet helemaal waar, want het is namelijk een andere soort inspanning die je gebruikt.

Bij het oplopen van de trap, til je je benen ver op en heb je het gevoel grote stappen te maken. Bij het dalen lijken de stappen vaak kleiner, maar hou je jezelf in feite tegen om te voorkomen dat je van de trap afkukelt.

Stijgen Melodielijn

Daar zit met zingen nou net het probleem. Bij een stijgende melodielijn worden de afstanden vaak nét iets te klein genomen; te laag geïntoneerd. Wanneer je je zangers hierop attendeert, spreekt het meer tot de verbeelding dan wanneer je simpelweg praat over intoneren.

Dalende Melodielijn

Bij een dalende melodielijn worden de afstanden vaak wat te groot genomen (trouwens ook weer een voorbeeld van te laag intoneren). Je moet in dit geval juist wat meer tegengas geven. Je kunt dit doen door op te passen dat je de afstanden tussen de tonen niet te groot neemt.

Een goede intonatie blijft een van de grootste euvels bij het koorzingen. Je kunt dit op deze manier nét iets makkelijker maken voor je zangers.

Heb Jij Je Eigen Trucjes?

Heb jij nog een goeie tip van een manier die jij gebruikt? Deel het hieronder met me! Zo kan dit een pagina worden met tips voor een goede intonatie voor iedereen!

Rogier IJmker is sinds het jaar 2000 professioneel bezig met het dirigeren en arrangeren voor koren. Alle ervaring en kennis die hij heeft opgedaan in al die jaren wil hij nu delen via www.dirigentenacademie.nl.

Verder is hij dirigent van drie koren en schrijft hij arrangementen voor koren en vocal groups in binnen- en buitenland, voor (semi-)professionele maar ook amateurgezelschappen.

  • Sandy Wijnands schreef:

    Intonatieproblemen in de alt-groep is een probleem in mijn koor. Wat ik wel eens doe met deze stemgroep is in gedachte een strak koordje voor ogen houden dat je geleidelijk optilt in bijv. een stijgende toonladder. Tijdens het dalen houdt je dit koordje bij de grondtoon net iets hoger in gedachten (niet strak meer). Visualisatie kan vaak hierbij helpen, maar helaas heeft niet iedereen deze gave…

  • Jan Draaijer schreef:

    Geef het koor een melodisch lijntje (kort) met dezelfde begin- en slottoon. Houd de stemverdeling aan:
    laat de bassen de grondtoon zingen/aanhouden, terwijl de sopranen de melodische lijn zingen en op de grondtoon van de bassen moeten uitkomen. Dit in verschillende stemcombinaties. Blijf de grondtoon controleren met de piano.

    Doe dit niet alleen op de koorplek, maar ook verspreid in de ruimte. Liever niet naast een stemgenoot. Zoek met je oren je stemgenoot op.

    Idem, maar dan lopend door de ruimte. Het werkt echt.

    Maarrrrrrr. Hoe neem ik het resultaat mee naar de repetitie zonder dat de zangers in hun oude fout terugvallen.
    Graag reactie.

    • Dag Jan,

      Het is geen wondermiddel natuurlijk. Je zult dit moeten blijven oefenen en regelmatig moeten herhalen tijdens de repetitie. De focus van je zangers zal tijdens het zingen moeten gaan veranderen.

      Wanneer je de oefening wilt gaan doorvoeren van de oefening naar het repertoire, neem dan ook weer een niet te lang stuk, maar juist een kort en overzichtelijk stukje. De opdracht is dan gelijk aan die van de oefening. Hierdoor is het eenvoudiger om de focus erop vast te houden.

      Succes!

  • {"email":"Email address invalid","url":"Website address invalid","required":"Required field missing"}
    >