Vocal Sounds

In mijn arrangementen maak ik, net als andere arrangeurs, veel gebruik van begeleidende klanken. Vaak voorkomende klanken zijn ‘ooh’, ‘aah’ en ‘mm’. Soms hoor ik mijn eigen arrangementen ook terug en ben dan wel erg verrast over de interpretatie van de klanken.

Ik hoorde laatst een koor in een Engelstalig nummer de klank ‘ooh’ [oeh], zingen als ‘oh’ [o]. Natuurlijk best logisch als je bedenkt dat we met z’n allen in een Nederlands koor zingen. Maar als je even nadenkt, klinkt een oe-klank beter dan een o-klank onder de tekst van dit nummer in deze taal (Engels).

Nog een voorbeeld. Het arrangement van Jens Johansen (Vocal Line) van Leonard Cohen’s ‘Hallelujah’ is prachtig! Dit arrangement heeft een prachtige opbouw. Na het intro zijn alleen de mannen aan het woord. Bij het eerste refrein komen de sopranen erin. Nu mijn punt: de tekst die op papier staat bij die bewuste inzet is ‘ee’ [ie] (ik was deze klank nog niet zo vaak tegengekomen in arrangementen, maar dit is echt een prachtige begeleidingsklank; mooi helder). Wat hoor ik dan de sopranen opeens zingen? Een ‘over the top’ klinkende oer-Hollandse ‘ee’-klank ([ee] als in het woord ‘veel’). Dat is voor mij een erg vreemde keuze van de dirigent.

Wat ik hiermee niet wil zeggen, is dat dirigenten die deze vreemde keuzes maken te dom zijn om dit vak uit te voeren. Helemaal niet. Ik durf zelfs wel te beweren dat het ook de schuld is van veel arrangeurs.

Arrangeurs zijn namelijk ook niet altijd consequent in het eenduidig opschrijven van deze klanken. Iedere arrangeur heeft weer z’n eigen schrijfwijze waar hij of zij weer een eigen gedachte bij heeft. Gelukkig gebeurt het steeds meer, maar het zou zo fijn zijn als arrangeurs één algemene notatie zouden gebruiken voor de klanken die ze schrijven. Er zijn namelijk geen duidelijke afspraken voor. Een paar voorbeelden van arrangeurs uit andere landen

Ik heb een boekje met inzingers uit Denemarken besteld van Malene Rigtrup. Geweldige arrangeur, en ze houd zich ook aan de regels in haar arrangementen. Maar in het boekje gebruikt ze Engels klinkende klanken als ‘day’ maar schrijft ze op als ‘dæ’. Ze kiest hiervoor dus de klanken van haar moederstaal.

Duitse arrangeurs schrijven voor een hi-hat-geluid in plaats van een ‘t’ bijvoorbeeld ‘tz’. Dit is vanuit hun taal de beste manier om het geluid van een hi-hat op te schrijven.

Als we even bij onze oosterburen blijven, zul je ook vaak zien dat ze het Engelse ‘doo’ [doe] niet gebruiken, maar voor de klank uit hun eigen taal kiezen, namelijk ‘du’ [doe].

Wat zou het fijn zijn als iedereen in de muziekwereld zou kunnen werken met één duidelijke notatietheorie: schrijf de klanken in de taal waarin het nummer staat. Dus als dit een Nederlandstalig nummer is, gebruik je ‘oeh’ en ‘dee’. Is het een Engelstalig nummer dan gebruik je de Engelse schrijfwijze van deze klanken: ‘oeh’ schrijf je dan als ‘ooh’ en ‘dee’ schrijf je dan als ‘day’. Op deze manier kan muziek worden uitgevoerd zoals het bedoeld is.

Heb jij een andere mening? Of wil je iets weerleggen? Helemaal geweldig! Laat hieronder een reactie achter om mij te laten weten hoe jij erover denkt!