Ik ben altijd op zoek naar manieren om de koorrepetitie verrassender, leuker en effectiever te maken. Daarom ga ik actief op zoek naar nieuwe werkvormen voor mijn eigen praktijk.
Hieronder heb ik verschillende werkvormen verzameld voor de koorrepetitie zodat jij ook hier gebruik van kunt maken.
Werkvorm #1: 'Break-Up'
De voordelen van deze werkvorm zijn gigantisch en heel waardevol. Er wordt een bewustzijn bij de zangers gecreëerd doordat ze zelf moeten gaan nadenken over de muziek.
Een van de reacties was dat iemand het hele stuk zelfs anders is gaan bekijken. Dit komt doordat ze zelf actief bezig zijn met het vormen van ideeën.
Een ander bijkomend voordeel is dat er nieuwe inzichten en muzikale ideeën naar het oppervlak worden gebracht waar je zelf misschien nog niet eens aan hebt gedacht.
Deze nieuwe inzichten worden met de groep tijdens de koorrepetitie besproken en je kunt het meenemen in de uitvoering van het stuk.
Naast bovenstaande voordelen zit hier ook een stukje teambuilding in verwerkt. Mensen moeten samenwerken, overleggen en beslissingen nemen. Enorm waardevol!
In de stappen hieronder ga ik je uitleggen wat ik heb gedaan en hoe het werkt. Even een snelle tip: neem er rustig de tijd voor. Ikzelf heb er 20 minuten voor uitgetrokken van de repetitie, maar beter was het geweest wanneer we minimaal het dubbele hadden gebruikt. Dan waren de resultaten nog beter geweest.
De ideale situatie voor de uitvoering is op bijvoorbeeld een repetitiedag, maar je zou dit ook fantastisch kunnen gebruiken als een alternatieve invulling van de repetitie.
Deze werkvorm heb ik opgepikt uit het boekje Handbook For Choir Leaders: "Modern Vocal Music" van Ørehænger - meer informatie vind je hier
Voordelen
Nadelen
Uitleg
Verdeel het koor in twee gelijke groepen. Beide groepen gaan in een eigen ruimte, los van elkaar, werken aan een titel uit het repertoire.
Kies twee titels. Geef de ene titel aan de eerste groep en de andere aan de tweede groep. Zorg ervoor dat het bekende titels zijn uit het repertoire zodat ze zichzelf goed kunnen redden.
De beide groepen gaan nu gescheiden van elkaar, en zonder dirigent, aan het werk.
De opdracht luidt als volgt: "Zorg ervoor dat je, van het lied dat je gaat aanpakken met elkaar, een eigen, mooi afgewerkte versie maakt. Je mag werken aan dynamiek, articulatie, tempo, etc. De noten blijven onveranderd."
Jij loopt als koorleider tussen de groepen heen en weer om ze te begeleiden wanneer ze het nodig hebben. Wees niet bang dat ze zich niet zullen redden, het komt echt goed. Ze vinden wel een manier.
Nadat de tijd verstreken is, komen beide groepen weer bij elkaar. Ze presenteren hun werk aan elkaar. De luisterende groep geeft positieve feedback.
De muzikale ideeën worden besproken en er worden eventueel beslissingen gemaakt om die ideeën voortaan te gaan gebruiken.
Nadat een groep feedback ontvangen heeft en alles is besproken, zingt de gehele groep het lied nogmaals, mét daarin verwerkt de afspraken die samen gemaakt zijn.
Werkvorm #2: 'Mexicaantje'
Wanneer je deze werkvorm vaker gaat gebruiken in je koorrepetitie, zul je merken dat je zangers steeds zekerder worden van zichzelf.
In het begin zal het nog een beetje wennen zijn. Maar wanneer je je zangers aangeeft dat het niet erg is om fouten te maken en dat de rest van hun stemgroep achter hun staat (letterlijk) om ze bij te staan bij vergissinkjes, wordt het al een stuk veiliger om te doen.
Voordelen
Nadelen
Uitleg
Zet alle stemgroepen in rijtjes achter elkaar. Je krijgt dus bijvoorbeeld een rijtje sopranen, een rijtje alten, een rijtje tenoren en een rijtje bassen.
Kies een titel uit het repertoire dat iedereen goed kent.
De personen vooraan in de rijtjes zingen; de anderen zijn stil, maar volgen uiteraard wel wat er gebeurt.
Op jouw teken vertrekt de voorste persoon naar achteren en neemt de volgende persoon in het rijtje die partij naadloos over.
Tips:
- In plaats van steeds alle mensen die vooraan staan weg te sturen, kun je er ook voor kiezen om van één stemgroep de voorste persoon naar achteren te sturen.
- Om het gevoel van veiligheid te vergroten, kun je aangeven dat je altijd een beroep kunt doen op de persoon achter je.
- Voor een lekker en zeker begin kun je ook de hele groep laten beginnen waarna op jouw teken, of op een afgesproken plek, de voorste personen het overnemen.
Werkvorm #3: 'Spiegeltje, Spiegeltje'
Wanneer je je zangers wat losser op het podium wilt hebben staan, dan kun je deze werkvorm goed gebruiken in je koorrepetitie.
Het zorgt ervoor dat ze zich bewuster gaan worden van wat ze aan het doen zijn, en krijgen hier ook weer direct feedback op.
Voordelen
Nadelen
Uitleg
Zet het koor in twee rijen tegenover elkaar. Nummer de rijen.
Kies een titel uit het repertoire dat iedereen goed kent.
De zangers in de ene rij zijn de leiders en de zangers in de andere rij zijn hun spiegelbeeld
Wanneer men begint met zingen volgt de 'spiegelbeeldrij' precies de uitdrukking en de lichaamsbeweging van de 'leidersrij'
Nadat we klaar zijn bespreken we wat de 'leidersrij' hebben gezien en wat de 'spiegelbeeldrij' heeft ervaren
Wissel nu functie van de rijen en zing dezelfde titel nog een keer. Bespreek ook deze keer weer hoe het was voor beide rijen.
Werkvorm #4: 'Follow The Leader'
Deze werkvorm voor je koorrepetitie lijkt wat op werkvorm #3 ('Spiegeltje, Spiegeltje'), maar nu met het verschil dat de complete stemgroep één persoon uit hun midden gaat volgen.
Voordelen
Nadelen
Uitleg
Benoem 1 persoon als leider van een stemgroep (of laat de groep iemand kiezen)
Kies een titel uit het repertoire dat iedereen goed kent
Wanneer je zangers de gekozen titel gaan zingen, volgen ze de bewegingen en de mimiek van hun stemgroep-leider
Wanneer de titel gezongen is, laat je de volgers van elke stemgroep twee á drie positieve punten noemen van wat hun leider heeft laten zien
Laat de leider een nieuwe leider kiezen en herhaal vanaf stap 3. Doe dit een paar keer.
Spreek met de stemgroepen onderling af welke leider het meest aansprak en het beste past bij hun én wat ze zingen. Dit wordt de manier waarop bewogen gaat worden. Er kunnen uiteraard ook combinaties van verschillende leiders gemaakt worden.
Werkvorm #5: '(K)oorlog'
Je koor gaat in deze manier van werken leren om gefocust te blijven en in te springen op elkaar.
Voordelen
Nadelen
Uitleg
Verdeel het koor in twee gelijke groepen zodat er in feite twee koren ontstaan. Het mooiste is wanneer de stemgroepen (ongeveer) gelijk verdeeld zou kunnen worden.
Kies een titel uit het repertoire dat iedereen goed kent
Tijdens het zingen van de titel geef jij als dirigent aan welke van de twee groepen zingt. Je wisselt tijdens het zingen van groep. De bedoeling is dat het wisselen tussen de groepen niet hoorbaar is.
Werkvorm #6: 'Playbackshow'
De zangers zullen het moeten doen met alleen de inleving. Niemand zingt hardop; iedereen playbackt terwijl de dirigent het koor op de normale manier dirigeert.
Voordelen
Nadelen
Uitleg
Kies een titel uit het repertoire waaraan je wilt werken.
Leg je koor uit dat ze de gehele titel gaan zingen zonder geluid te maken; ze gaan dus playbacken
Bespreek met je zangers wat zij hebben ervaren en geef je eigen mening/visie hierop als dirigent.
Werkvorm #7: 'Mix It Up'
Door elkaar staan terwijl je zingt, laat een heel ander geluid horen dan in een kooropstelling.
Voordelen
Nadelen
Uitleg
Kies een titel uit het repertoire waaraan je wilt werken.
Laat je zangers door elkaar heen gaan staan, bij voorkeur in een hele/halve cirkel. Wanneer je koor enorm groot is, probeer dan een binnen- en een buitencirkel te maken.
Je zou ook kunnen denken aan een buiten-, midden- en binnencirkel, mocht het nog niet helemaal passen. Belangrijk is dat ze gemixt staan.
Werkvorm #8: 'Choir On The Move'
Voor deze werkvorm heb je wat ruimte nodig, zeker met een wat grotere groep. Deze werkvorm laat je zangers bewust worden van de ruimte waarin zij zingen. Wellicht is het ook mogelijk en handig om toe te passen wanneer je op een, voor de zangers, nieuwe optreedlocatie zingt.
Voordelen
Nadelen
Uitleg
Kies een titel uit het repertoire waaraan je wilt werken.
Zing de titel al wandelend door elkaar.
Je kunt ook aangeven dat je wilt dat je zangers ritmisch op de puls van de muziek gaan lopen. Dit kan positieve invloed hebben op de timing
Werkvorm #9: 'Find Your Match'
Voor deze werkvorm heb je wat ruimte nodig, zeker met een wat grotere groep. Je zangers moeten zich moeiteloos door de ruimte kunnen bewegen.
Voordelen
Nadelen
Uitleg
Maak vóórdat de repetitie begint briefjes met titels uit het repertoire van het koor. Het aantal briefjes hangt af van de grootte van het koor. Deel het aantal zangers door 2. Dat is het aantal titels dat gebruikt gaat worden. Maak twee briefjes per titel.
Op de repetitie deel je de briefjes uit. Al zingend gaan de zangers op zoek naar de andere persoon die hetzelfde lied toebedeeld heeft gekregen.
Voor een groter koor kun je ook meerdere briefjes per titel maken zodat je grotere groepen creëert.
Help je me deze lijst uit te breiden?
Heb jij ook een werkvorm die je graag toepast in je repetitie en mag ik die hierboven toevoegen aan het rijtje? Laat deze dan hieronder achter als een reactie (comment). Dan werk ik 'm net zo mooi uit (en als je wilt zet ik je naam en, als je wilt en er een hebt, een link naar je website er ook bij) 😉
Leuke werkvormen!
Wat ik bij grote koren vaak ook doe, is (heel makkelijk) ze bij een stuk wat ze redelijk beheersen door elkaar laten staan (waarbij ze persé tussen mensen van andere partijen in moeten staan), liefst ook in een rondje als daar de ruimte voor is. De grote voordelen hiervan zijn dat mensen hun eigen partij moeten beheersen, dus niet mee kunnen liften, en ze horen veel beter de totaalklank van het koor en de harmonie (zeker bij een koor van 100 man hoort niet iedereen vanaf zijn eigen plek de totaalklank).
Ook heb ik een keer een koor tijdens het zingen vrij door de ruimte (kerkzaal) laten lopen op het ritme van de muziek. Dit kwam niet alleen het ritme ten goede, maar alles, ook de dynamiek, klankvorming en de spanningsbogen. Het stuk ‘ademde’ ineens. En het maakt de mensen bewust van de ruimte waarin zij zingen. Je moet hier alleen wel een behoorlijke ruimte voor hebben.
Jaaaa! Dat vinden mijn koorleden ook enorm fijn, dat mixen in een cirkel.
Ook het door elkaar heen lopend zingen wordt altijd goed ontvangen.
Bedankt voor je input! Ik ga ze toevoegen!
actueel @Corona. Gewoon oefenbestandjes maken en aanbieden is wellicht onvoldoende. Men mist ook de repetities, dus: gaan we via webinar online repetities bieden? instudeersessies per blog bieden? Hoe? wat kost het?
Op de laatste repetitie voor de zomervakantie heb ik een aantal grappige werkvormen(die ook binnen deze family zijn gedeeld) gedaan met mijn kleine koor, waaronder het Mexicaantje, dat was zo’n succes dat ze wel eens vragen wanneer we weer gaan ‘treintje zingen’.
Spiegelen vergt inderdaad enig gevoel van veiligheid, niet iedereen voelt zich comfortabel genoeg dat iemand hem/haar bekijkt en nadoet, maar met b.v. een ice-breaker vooraf krijg je wel nagenoeg iedereen aan boord.
Follow the leader heb ik gedaan met mijn kleine koor en dat doen ze nu uit zichzelf, dikke pluim voor ze!
Koorlog lijkt mij goed te doen met een groter koor in de vorm van Mexicaantje, waarbij het koor in meerdere (SATB)groepjes wordt verdeeld om ze zo beurtelings te laten zingen.
Mix it up doe ik regelmatig, werkt fantastisch voor de koorklank.
Break up zou ik graag een keer doen, maar genoeg ruimte en tijd zijn hiervoor essentieel. Misschien als afsluiter van een seizoen met een hapje en een drankje.
actueel @Corona. Gewoon oefenbestandjes maken en aanbieden is wellicht onvoldoende. Men mist ook de repetities, dus: gaan we via webinar online repetities bieden? instudeersessies per blog bieden? Hoe? wat kost het?
Goede vragen en voorzetjes! Ik ga op onderzoek uit!
even bellen zodat we onafhankelijk van elkaar niks dubbel doen? 0641506268
aanvullende tip: een bijeenkomst met als onderdeel creatief denken, omdenken. Stel eens de vraag:
Wat kan een koor doen om geen publiek te hebben of om het publiek te ontmoedigen, ongeduldig te maken? Wat kan er allemaal voor zorgen dat een koor of een optreden hun niet aanspreekt? Dat gaat dus níet over je eigen koor maar over ‘het algemeen’.
Wat je dan terugkrijgt uit de groep: Rommelige uitstraling, niet weten wat er komt, mensen die de blaadjes niet op volgorde hebben, het inzingen lijkt op een openbare repetitie, de koorleden en de dirigent hebben geen plezier met elkaar, repertoire te hoog gegrepen, te late PR, programma op het laatste moment veranderd, etc etc.
Onbewust pikken koorleden en dirigent hier iets uit op waarvan ie beseft dat hij/zij dit kan verbeteren. Enne . . . nóóit op de man spelen, natuurlijk!
Leuke werkvormen! Een paar gebruikte ik al, maar sinds corona staan ze alweer wat langer op dezelfde plek. Tijd voor weer meer reuring 🙂
Afgelopen repetitie heb ik met een nummer waar geen goede balans in zat, de stemgroep een stap naar voren laten doen als ze de leadpartij zingen (en weer terug als ze dat niet meer deden). Dat gaf ik niet zelf aan, maar dat moesten ze zelf als stemgroep bedenken.
Leuk om na te praten: was iedereen het met elkaar eens? Ben je als je een tweede stem zingt de leadpartij? Of als iedereen tegelijk dezelfde tekst zingt, zingt iedereen dan lead? Hoe zou de balans daar kunnen zijn?
Ze werden zich in elk geval veel meer bewust wat de functie van hun partijen waren!
Leuke ideeën Rogier. Ik ga er vandaag wat van uit proberen. Ik was net op zoek naar wat nieuwe input.
Kijken hoe dit bij jonge kinderen werkt. Dank voor het delen.